Zakłócenie rytmu dobowego i jego konsekwencje
Zmiana czasu o godzinę – zarówno z czasu zimowego na letni, jak i odwrotnie – to pozornie drobna modyfikacja, która ma jednak znaczący wpływ na rytm dobowy człowieka. Nasz organizm działa w oparciu o wewnętrzny zegar biologiczny, zwany rytmem okołodobowym. Ta „wewnętrzna regulacja” ustala cykle snu, czuwania, a także wydzielanie hormonów, np. melatoniny, która odpowiada za jakość snu. Przesunięcie czasu zaburza ten rytm, co może prowadzić do problemów z zasypianiem, zmęczenia w ciągu dnia oraz zaburzeń koncentracji. Według badań przeprowadzonych przez American Academy of Sleep Medicine, u osób z wrażliwym zegarem biologicznym, zwłaszcza dzieci i seniorów, zmiana czasu wpływa negatywnie na ich rytm snu przez nawet kilka tygodni.
Wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
Zmiana czasu wiąże się także z większym ryzykiem dla zdrowia serca i układu krążenia. Jak pokazują badania opublikowane w Journal of Clinical Medicine, w pierwszych dniach po zmianie czasu wzrasta liczba zawałów serca i incydentów udarowych. Zmniejszenie lub zaburzenie snu przyczynia się do wzrostu poziomu kortyzolu – hormonu stresu, który obciąża układ krążenia. Zwiększona liczba zgonów związanych z chorobami sercowo-naczyniowymi po przestawieniu zegarów może wynikać z dodatkowego stresu wywołanego nagłą zmianą rytmu dobowego i brakiem pełnej regeneracji organizmu.
Problemy z nastrojem i zdrowiem psychicznym
Kolejnym aspektem, który negatywnie wpływa na zdrowie po zmianie czasu, jest pogorszenie zdrowia psychicznego. Badania przeprowadzone na University of Colorado dowodzą, że zmiana czasu może nasilać objawy depresji, szczególnie u osób cierpiących na zaburzenia afektywne sezonowe (SAD). Osoby te są szczególnie wrażliwe na zmiany światła słonecznego, a przesunięcie zegarów potęguje objawy takie jak zmęczenie, przygnębienie i trudności z koncentracją. W pierwszym tygodniu po zmianie czasu zgłasza się także więcej przypadków stanów lękowych i stresu.
Wpływ na metabolizm i masę ciała
Zmiana czasu może również mieć wpływ na metabolizm, przyczyniając się do przyrostu masy ciała oraz zaburzeń apetytu. Harvard Medical School przeprowadziła badania, które pokazują, że zakłócenie rytmu dobowego obniża wydajność procesów metabolicznych, co może prowadzić do odkładania się tkanki tłuszczowej. Praca w trybie zmianowym, która zakłóca naturalny cykl snu i czuwania, zwiększa ryzyko nadwagi oraz otyłości, a zmiana czasu wywołuje podobne, choć krótkotrwałe, zaburzenia.